รีวิว จูออน กำเนิดโคตรผีดุ
Netflix ส่งออริจินัลซีรีส์ฝั่งเอเชียที่ฝรั่งก็รู้จักดีอย่าง JU-ON หรือ The Grudge มาหลอกหลอนชาวเน็ตฟลิกซ์ถึงบ้าน ด้วยจำนวนตอนเพียง 6 ตอน และความยาวแต่ละตอนก็เพียง 20-30 นาที ก็เรียกได้ว่าไม่ฝืนความอดทนคนดูที่ไม่ชอบอะไรยืดเยื้อเกินไป แถมด้วยความยาวที่ลงตัวนี้ก็ทำให้งานโพรดักชันละเมียดสวยจับตาด้วยแสง-ความมืด และการออกแบบสีในฉากที่ทำให้หนังผีเรื่องนี้ดูคลาสสูงขึ้นทันที
ตัวซีรีส์เล่าเรื่องแบบไม่ลำดับเวลา และมีตัวละครหลากหลายกลุ่มที่เข้ามาวนเวียนเข้า ๆ ออก ๆ บ้านเฮี้ยนอยู่ทำให้คนดูต้องแอบมีสมาธิกับตัวละครและเวลาในเรื่องพอสมควร แต่กระนั้นพอ
กลาง ๆ ซีซันหลังจากที่ตัวละครแต่ละหนแห่งเริ่มมาเจอมาแตะไทม์ไลน์ร่วมกัน ไทม์ไลน์ในเรื่องก็ค่อย ๆ คลายให้เรากระจ่างขึ้น จริง ๆ ก็ถือว่าดูไม่ยากแต่ต้องมีสมาธิสักหน่อย
รีวิว จูออน กำเนิดโคตรผีดุ เรื่องย่อ
เนื่องจากซีรีส์จูออนในครั้งนี้ได้มือเขียนบทจาก ริงกุ มาร่วมทีมสร้าง เลยเสมือนเป็นการผสมผสานสไตล์เรื่องแนวสืบสวนจากริงกุมาใช้เข้าไปกับเรื่องราวผีดุในแบบอาถรรพ์จากต้นฉบับจูออนเข้ามาด้วยกัน ซึ่งถือว่าเหมาะมากกับการทำเป็นซีรีส์ที่ต้องมีเรื่องเล่าหลายตอน และต้องทำให้เรื่องราวมีมากกว่าแค่มีผีออกมาเท่านั้น แต่ยังชวนให้คนดูสงสัยและเป็นปริศนาว่า มันมีอะไรเกิดขึ้นอยู่เบื้องหลังคำสาปสุดสยองในเรื่องนี้
ก่อนอื่นสำหรับคนที่ไม่เคยดูจูออนมาก่อน ที่มาของบ้านผีดุเริ่มแรกที่แฟนหนังหลายคนอาจจะทราบมาก่อนจากหนังภาคหลักคือ คายาโกะ ที่ถูกสามีตนเองสังหารพร้อมกับลูกชาย เนื่องจากถูกสงสัยว่ามีชู้กับครูตนเอง แล้วผีคายาโกะจึงแก้แค้นด้วยการสังหารสามีของเธอ นี่จึงกลายเป็นที่มาของเรื่องจูออนในต้นฉบับภาพยนตร์
ในส่วนของการเล่าเรื่อง จะแบ่งออกเป็นสองเส้นเรื่องหลัก โดยการแบ่งเรื่องเป็นสองไทม์ไลน์หลักที่เริ่มในปลายยุค 1980s
เส้นเรื่องแรก เล่าถึงเรื่องของ “ฮารุกะ” นักแสดงและพิธีกรสาวที่กำลังมีชื่อเสียงในเส้นทางอาชีพ และกำลังมีชีวิตคู่ที่ดีกับแฟนหนุ่มคือ เท็ตสึยะ
แต่แล้วชีวิตของฮารุกะก็เริ่มมีสิ่งผิดปกติ เนื่องจากเธอพบเสียงแปลกประหลาดในอพาร์ทเมนต์ของเธอเอง แต่ที่จริงสาเหตุดูเหมือนจะมาจากแฟนหนุ่มของเธออย่างเท็ตสึยะที่วันหนึ่งไปดูบ้านเดี่ยวหลังหนึ่งเพื่อกะจะซื้อมาใช้ชีวิตคู่กับฮารุกะ แล้วเขาก็พบว่าบ้านหลังนั้นมีสิ่งผิดปกติ ซึ่งก็นำมาสู่ความสยองที่ลุกลามมาถึงชีวิตฮารุกะด้วย
อีกเส้นเรื่องที่เล่าคู่ขนานกัน เล่าถึงเรื่องของ “คิโยมิ” เด็กสาวมัธยมปลายที่มีชีวิตสุดรันทด เธออาศัยกับแม่เพียงลำพัง แล้วด้วยเสน่ห์กับความสวยของเธอก็ดูเหมือนจะเตะตาผู้ชายมากหน้าหลายตาที่ส่งผลทำให้ชีวิตเธอมีปัญหามากมาย และทุกอย่างก็ดูเหมือนจะเริ่มดิ่งลงไปอีกหลังจากเหตุการณ์หนึ่งที่ทำให้เธอต้องเข้าไปเกี่ยวข้องกับบ้านลึกลับหลังหนึ่ง
นอกจากสองตัวเอกสาวแล้ว ยังมีตัวเอกสำคัญอีกคนที่เสมือนเป็นหนึ่งในผู้เล่าเรื่องราวทั้งหมด นั่นคือนักเขียนวัยกลางคน “ฟุรุคาว่า” (นำแสดงโดย โยชิโยชิ อาราคาวะ นักแสดงแนวตลกชื่อดัง) เขาเป็นนักเขียนแนวลี้ลับสยองขวัญที่มักรวบรวมเรื่องราวลึกลับต่างๆมารวมเป็นหนังสือ แล้วได้มาขอสัมภาษณ์ฮารุกะเกี่ยวกับเรื่องของบ้านลึกลับนั้น ซึ่งที่จริงตัวเขาเองก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับบ้านหลังนั้นด้วย
เนื้อเรื่องอ้างอิงว่านี่เป็นฉบับ Origins หรือจุดกำเนิด โดยมีตัวละครหลัก ๆ ที่เข้ามาเกี่ยวข้องก็ได้แก่ ดาราสาวหน้าใหม่ที่แฟนหนุ่มถูกผีร้ายติดตามหลังเขาไปดูบ้านหลังนี้เพื่อทำเรือนหอ, นักเขียนเรื่องเล่าสยองขวัญที่พยายามเสาะหาบ้านหลังนี้ด้วยแรงขับบางอย่างที่เขาก็นึกไม่ออก, เด็กสาววัยรุ่นที่ถูกข่มขืนในบ้านหลังนี้จนตั้งท้องและชีวิตพังทลาย, เหล่าผู้อยู่อาศัยบ้านหลังนี้ในปัจจุบันที่บ้างก็รู้ประวัติแต่ไม่สนใจ และบ้างก็ไม่รู้อะไรเลย โดยที่ว่ามาทั้งหมดก็ล้วนถูกครอบงำด้วยวิญญาณหญิงสาวที่อุ้มทารก และพยายามสื่อสารบางอย่างกับคนที่เข้ามาในบ้าน
ทั้งนี้ตัวซีรีส์พยายามขายความเป็นจุดกำเนิดของคำสาปในบ้านหลังนี้ แต่เอาเข้าจริงก็ไม่ได้ถูกนำเสนอแบบเอาเรื่องนี้เป็นหัวใจหลักของเรื่องเสียทีเดียว เพราะหลักใหญ่ก็ยังเป็นธีมเรื่องความคลั่งแค้นของเหล่ามนุษย์ที่กระทำต่อกัน จนเมื่อตายก็ยังไม่อาจให้อภัย ซึ่งนอกจากถ่ายทอดผ่านโศกนาฏกรรมชวนรันทดใจของแต่ละตัวละครแล้ว ส่วนที่แซมแทรกอยู่ทั้งเรื่องแต่เสริมความเข้มให้การนำเสนอก็คือบรรดาข่าวอาชญากรรมร้ายแรงที่ล้วนเกิดขึ้นจริงในญี่ปุ่น และอาจเป็นความหมายของคำว่า Origins ที่แท้จริง คือเรื่องจริงอันโหดร้ายได้กลายมาเป็นเชื้อเพลิงให้เรื่องสยองขวัญประโลมโลกเหล่านี้
อย่างที่ว่าเรื่องจริงยิ่งกว่าหนังยิ่งกว่าละครเลยทีเดียว ทั้งคดีดังอย่าง โอมชินริเกียว ที่สังหารหมู่ผู้โดยสารรถไฟใต้ดินด้วยก๊าซพิษ หรือคดีสุดสะเทือนขวัญอย่าง จุนโกะ ฟุรุตะ ที่ถูกเพื่อนร่วมชั้นกักขังและทรมานนานหลายวันจนตายอย่างโหดเหี้ยม ที่ก็คิดไปได้ทั้งว่าผู้สร้างอยากโยงว่าคดีเหล่านี้มีวิญญาณร้ายในร่างคนอยู่เบื้องหลัง หรืออาจสะท้อนว่าสิ่งที่ผีทำนั้นรุนแรงและโหดร้ายน้อยกว่าที่คนทำกับคนจริง ๆ เสียด้วยซ้ำ
ความรู้สึกหลังดู
ถามว่าสนุกไหม ก่อนอื่นในส่วนของการเล่าเรื่อง จะเล่าแบบสลับไปมาระหว่างไทม์ไลน์หลักของสองนางเอกอย่าง ฮารุกะ และ คิโยมิ ที่ทั้งสองคนมีชีวิตแตกต่างกันสุดขั้ว โดยมีบทของนักเขียนอย่างฟุรุคาว่า ซึ่งเป็นคนที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับบ้านผีจูออน แต่ตัวเขากลับไม่ได้รับผลกระทบรุนแรงอะไรจากบ้านผีหลังนั้น
ด้านการเล่าเรื่องแบบสลับไทม์ไลน์อาจจะทำให้หลายคนงงอยู่บ้าง แต่ซีรีส์ก็พยายามระบุปี ค.ศ. เพื่อไม่ให้คนดูงงเกินไปเอาไว้ เวลาที่มีการสลับช่วงเวลา อีกทั้งในด้านรายละเอียดของยุคสมัยก็ทำได้สมจริงดี เนื่องจากหน้าตาตัวละคร เสื้อผ้าหน้าผม แฟชั่นต่างๆ ก็มีการเปลี่ยนไปตามยุคสมัย
ส่วนที่ต้องชื่นชมมาก ๆ คือโพรดักชันดีไซน์ต่าง ๆ ที่ออกแบบแสงสี-ความมืด ได้สวยในทุก ๆ ฉาก ได้รู้สึกเหมือนงานศิลป์ถูกผนวกเข้ากับเนื้อหาอย่างผีได้ลงตัวอย่างที่เราคาดหวังในความลึกซึ้งแบบญี่ปุ่นได้เลย นอกจากนี้กลวิธีหลอกหลอนก็ยังทำได้ขยี้จินตนาการมาก ๆ เพราะใช้ความคลุมเครือและพร่าเลือน ใช้หน้าชัดหลังเบลอบ้าง ราง ๆ ผ่านหน้าต่างสีขุ่นบ้าง เงาที่วูบผ่านไปหรือเพียงด้านหลังของคนที่เดินผ่านไป ราวจำลองการเห็นบางอย่างด้วยหางตาของมนุษย์เราที่ชวนขวัญผวาอยู่เสมอ
นอกจากใช้องค์ประกอบที่ไม่ชัดเจน ซีรีส์ยังผูกปริศนาซ่อนกลเวลาและมิติการเล่าไว้ให้มึนเล่น ๆ ล้อไปกับการหลอกให้สมองที่มีการรับรู้เป็นบรรทัดฐานปกติต้องงงงวยสับสน และรู้สึกไม่สบายใจกับความไม่เข้าใจเรื่องตรงหน้าได้อย่างดี และที่บ้าคลั่งสุด ๆ คงเป็นการนำเสนอความรุนแรงแบบต้องอุทานสาปแช่งภาพเบื้องหน้าแบบไม่อายปาก เพราะไม่ได้คาดคิดเตรียมจิตใจมาเจอความโหดร้ายบ้าบอขนาดนี้มาก่อนเลย ใครจะดูก็ขอเตือนแล้วกันว่าความรุนแรงทางภาพนี้เล่นเอาเหวอไปเลย
แต่กระนั้นส่วนที่ยังต้องขมวดคิ้วและใส่ (?) ไว้ใหญ่ ๆ คือ ซีจีผีแบบประหลาด ๆ อย่างผีตัวดำตาขาวที่เห็นในตัวอย่าง หรือฉากศพที่ตาค้างปากค้างนี่มันออกไปทางตลกมากกว่าชวนเสียขวัญ ก็ยังคงเป็นสไตล์เฉพาะตัวของหนังจูออน ที่รู้สึกไม่ชินเอาเสียทุกครั้งที่ดู
มีจุดที่น่าสนใจอย่างมากที่หนังแฝงสาระมาก็คือ ระหว่างเรื่องจะมีการนำเสนอข่าวสารทางโทรทัศน์ ซึ่งแต่ละข่าวเป็นคดีดัง หรือเหตุการณ์ร้ายแรงในยุคสมัยนั้นๆ ซึ่งหากดูผิวเผินอาจจะไม่รู้สึกอะไรมากนัก แต่ตัวหนังเสมือนกับบอกคนดูว่า ทุกพื้นที่ทั่วโลก มีเหตุการณ์ร้ายแรง คดีฆาตกรรม สิ่งที่คนทำร้ายคนด้วยกันด้วยความอำมหิต ไปจนถึงอุบัติเหตุร้ายแรงต่างๆมากมายอยู่แล้ว ดังนั้นบ้านผีลี้ลับหลังหนึ่ง มันก็ไม่ได้น่ากลัวไปว่าเรื่องที่มนุษย์ทำร้ายกันเองนักหรอก
แล้ในช่วงแรกของตอนที่หนึ่ง จะมีฉากหนึ่งบนข่าวโทรทัศน์รายงานเรื่องคดีฆาตกรรมสะเทือนขวัญ ที่มีผู้หญิงคนหนึ่งถูกกักขังหน่วงเหนี่ยว และถูกฆ่า นำศพมาไว้ในถัง ฆาตกรเป็นผู้ร้ายสามคน ที่ถูกจับตัวได้ ซึ่งถ้าดูจากเนื้อหาคดีนี้ มันคือการอิงเรื่องคดีของจุนโกะ (ที่มีการดัดแปลงเป็การ์ตูนด้วย) มานำเสนอในเรื่องนี้ ซึ่งดูเป็นความตั้งใจบางอย่างของทีมสร้าง แต่ทางทีมสร้างก็ยังให้เกียรติด้วยการไม่เอ่ยชื่อของเธอ แต่ใช้ชื่อสมมติอื่นแทน
หากดูจากสารต่างๆแล้ว นี่จึงเป็นความพยายามที่จะเล่าเรื่องราวให้ฉีกไปจากหนังจูออนแบบเดิมๆ เพราะในเนื้อหาตอนแรก ก็นำเสนอแล้วว่า สิ่งที่น่ากลัวกว่าผี (ที่ต่อให้ดุขนาดไหน) ก็เทียบไม่ได้เลยกับมนุษย์ด้วยกัน ที่พร้อมจะทำร้ายกันเองด้วยวิธีการที่โหดเหี้ยมและร้ายกาจยิ่งกว่า ซึ่งในเรื่องนี้มีการนำเสนอภาพความรุนแรง การฆาตกรรมที่โหดระดับ 20+ และบางฉากที่ชวนให้อึดอัด ชวนแหวะ แทรกอยู่ในหลายตอน แต่ความโหดเหี้ยมที่มนุษย์ทำต่อกันเองมากมายนั้น แท้จริงแล้วไม่ได้เกี่ยวอะไรกับบ้านผีเลย ตัวบ้านผีมันแค่กระตุ้นสันดานดิบบางอย่างของมนุษย์ออกมาเท่านั้น
อีกทั้งสิ่งหนึ่งที่ตัวซีรีส์ส่งสารมาให้คนดูก็คือ ที่จริงแล้วบ้านผีมันไม่ได้อยู่ดีๆก็เป็นของมัน เพราะมนุษย์ต่างหากที่ทำให้เกิดวังวนของคำสาปไม่รู้จบ เราจะพบว่าการฆาตกรรมและอื่นๆที่มนุษย์ในเรื่องสร้างไว้ทำให้สถานที่นี้ต้องคำสาปและดูเหนือจริง ไม่ใช่เพราะอยู่ๆมันเกิดขึ้นมาเอง
แล้วเหมือนตัวหนังต้องการจะล้อว่า ต่อให้บ้านผีดุ มันจะร้ายขนาดไหน มันก็ตั้งอยู่ของมันแบบนั้น ไปทำร้ายหรือฆ่าใครไม่ได้ ถ้าหากคนไม่ได้ทำร้ายกันเองแล้วถาโถมเอาความชั่วร้ายมาลงไว้ในสถานที่นี้จนมันกลายเป็นแหล่งรวมความเกลียดชังไปอย่างที่เราเห็นในระหว่างเรื่อง
ด้านนักแสดง ต้องยอมรับเลยว่า แสดงดีมาก แม้ว่าหลายคนจะไม่ใช่ดาราดังที่คุ้นหน้าเท่าไรนัก หนังมีความเป็นสากลในแง่การแสดง บทพูด ที่ไม่ได้ใส่ความเป็นญี่ปุ่นมากเกินไปนัก
แต่ในช่วงท้าย โดยเฉพาะสองตอนสุดท้าย ราวกับว่าซีรีส์หาทางลงได้ไม่ดีนัก หรือจะเป็นความตั้งใจของทีมสร้างก็ไม่ทราบได้ เพราะทำให้ช่วงท้ายของเรื่องดูจะเป็นการผสมผสานระหว่างไซไฟสอยงขวัญ มากกว่าแนวผีสางญี่ปุ่นทั่วไป แล้วก็ทำให้การนำเสนอเรื่องดูจะหลุดธีมไปจากช่วงครึ่งแรกที่นำเสนอมาในประเด็นการขุดคุ้นเรื่องจริงของบ้านผีดุในแนวสืบสวน
อีกจุดด้อยคือ บทสรุปของตัวละครบางคน ทีทำมาในแบบปลายเปิดมากไปสักหน่อย รวมถึงการหวนกลับมาเป็นบ้านผีดุ ที่สำแดงฤทธิ์เหมือนในเวอร์ชั่นภาพยนตร์ในตอนสุดท้าย ซึ่งอาจจะทำให้คนดูบางส่วนไม่ชอบเท่าไรนัก และรู้สึกว่ามันเล่นง่ายไปไหม แถมตอนจบก็มาแนวปลายเปิด ปนจบแบบชวนขัดใจซะด้วย
เชื่อว่าหลายคนดูเรื่องนี้แล้วต้องงงแน่ๆ โดยเฉพาะไทม์ไลน์ของเรื่องราว และบทสรุปตอนจบ ดังนั้นเรามาไล่ไทม์ลไลน์ของเรื่องกันก่อน
แต่ก่อนที่จะอ่านตรงนี้ ต้องทำความเข้าใจว่า ในพื้นที่บ้านผีนั้น เสมือนเป็นสถานที่ต้องคำสาปจากการที่ความชั่วร้ายต่างๆสะสมอยู่ในนั้น และคำสาปทำให้เกิดการวนลูปของเหตุการณ์ รวมถึงมิติเวลาที่ทั้ง อดีต ปัจจุบัน อนาคต วนเวียนอยู่ในพื้นที่นั้นไป
สรุป
เรื่องนี้เหมือนเป็นการผสมระหว่าง ริง+จูออน ในแง่ของการเดินเรื่องเชิงสืบสวน ที่เปิดเรื่องมาอย่างน่าสนใจในแง่ที่ฉีกแนวไปจากจูออนต้นฉบับ ที่ต้องการย้อนรอยว่าเกิดอะไรขึ้นกับบ้านหลังนี้ มากไปกว่าข้อมูลที่คนดูทั่วไปรับรู้จากเรื่องราวของคายาโกะ ที่ถูกสามีสังหารในนิยายต้นฉบับ และทำให้เห็นว่า ที่บ้านหลังนี้มันโคตรเหี้ยน ก็เพราะคนอื่นๆด้วยนั่นแหละที่ทำให้คำสาปมันสะสมแรงกล้ามากขึ้น
นอกจากนี้ตัวซีรีส์นั้นหนังหากดูจบแล้ว หลายคนอาจจะรู้สึกอึนๆ เช่นเดียวกับที่หลายคนอาจจะเคยเป็นมาก่อนกับหนังภาคเก่าๆ ซึ่งโดยรวมแล้ว แฟนของจูออน (และคนชอบแนวริงกุ) ควรดู แต่ถ้าไม่ใช่แฟนเรื่องผีแนวนี้ อาจจะข้ามไปก็ได้ครับ
การผสมระหว่าง ริง+จูออน เดินเรื่องเชิงสืบสวน กับแนวเรื่องที่เปิดมาอย่างน่าสนใจ ฉีกแนวไปจากหนังจูออนต้นฉบับ โดยเน้นไปที่เรื่องราวย้อนหลังว่าเกิดอะไรขึ้นกับบ้านหลังนี้และผู้คนที่เกี่ยวข้อง ที่ทำให้คำสาปมันสะสมรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ และจิกกัดเรื่องความรุนแรงในสังคมที่ทำเอาบ้านผีดูธรรมดาไปเลยเมื่อเทียบกับสิ่งที่มนุษย์ทำร้ายกันเอง เสียดายที่ช่วงท้ายฉีกไปแนวกึ่งแฟนตาซีสยองขวัญมากไปหน่อย
นี่เป็นซีรีส์ ผีดุ ที่เอารากคิดเรื่องบ้านต้องสาปกับแรงแค้นเกินความตายของหนังดั้งเดิมมาเล่าใหม่ทำใหม่ ใส่มิติเรื่องจริงที่อบอวลในสังคมญี่ปุ่นมาเขย่าขวัญให้ผู้ชมหายใจหายคอไม่ดี มวนท้องกับภาพความรุนแรงที่มาน้อยแต่มาทีก็รู้เลยว่าทำไมถึงไม่เอาลงฉายทีวีสาธารณะ เพราะคงโดนเซ็นเซอร์กระจายแน่นอน และการมาลงเน็ตฟลิกซ์ก็สาแก่ใจผู้ชมสายฮาร์ดดีแท้
จุดเด่น
เนื้อเรื่องที่ผสานคดีจริงชวนหดหู่อยู่รายล้อมเรื่องแต่ง และโพรดักชันที่สวยงามผสมน่ากลัวได้อย่างเข้ากันทั้งภาพและเสียง นักแสดงเล่นดีไม่มีโอเวอร์แอ็กติ้งแบบที่เจอบ่อย ๆ ในหนังญี่ปุ่น
จุดสังเกต
เนื้อเรื่องมีความงงที่ไม่เฉลยอยู่ และการนำเสนอซีจีผีก็เป็นเอกลักษณืที่จงใจแต่คิดว่ายังไงก็ไม่เวิร์กเอาจริง ๆ และฉากโหดก็โหดเกิ้นแบบไม่ทันตั้งตัวเลย